Bebeklere hangi balığı verelim? (ve Somon gerçekten faydalı mı?)
Benim çocukluğum çok sık balık yenen bir evde geçti ve Sarp balık yemeye başladığından beri bizim evde de düzenli olarak haftada en az 1 gün balık pişiyor. Tüm balıkları severek yerim ama Sarp'tan sonra tercihimi onun için en faydalı olacak balıklardan yana yapmaya çalışıyorum.
Bebekler 9 aylıktan itibaren balık yiyebiliyor. Bebeklere balık vermek için en önemli sebebimiz beyin ve sinir sistemi gelişimi için çok değerli olan ve vücudumuzun üretemediği Omega-3 asitlerinin en en çok balık ve deniz ürünlerinden alınabilmesi.
Benim balık satın alırken ilk dikkat ettiğim faktörler şunlar: Taze olacak, mevsiminde olacak, deniz balığı olacak (yani üretme olmayacak) ve dip balığı olmayacak. Dip balıkları uzun vadede soruna yol açabilen ağır metaller barındırabiliyor bu nedenle bebeklere vermek için tercih edilmiyor. Balık alırken güvendiğim bir yerden olmasına çok dikkat ediyorum. Taze midir, bebeğe vermek için uygun mudur gibi sorularımıza aldığımız cevaplara ikna olmak önemli. Bazen de balığın nerede tutulduğu önemli. Marmara Denizi'nden çıkan dip balıklarının yenmemesi konusunda sanırım hepimiz hemfikiriz ama Ege'de bir kasabada tatildesiniz ve balıkçılardan sabah tutulmuş bir levrek aldıysanız elbette ailece keyfini çıkarabilirsiniz.
Hangi ayda hangi balıkların yenebileceğini internet aramasıyla kolayca bulabilirsiniz. Yemek.com'dan aşağıdaki tabloyu buldum.
Peki ben Sarp'a vermek için hangi balıkları terch ediyorum? Şahsi favorim tüm kriterleri karşılayıp, bir de üzerine çok lezzetli olan Uskumru. Daha önce Uskumruyu nasıl hazıladığımı yazmıştım, şuradan okuyabilirsiniz. Sarp'a güvenle veriyorum. Örneğin kendim deniz levreği ve çuprasını çok seviyor olsam da dip balığı olmalarından dolayı Sarp'a daha nadir veriyorum. Bunun yanında hamsi, istavrit ve sardalya (Şurada da sardalyayla ilgili bir yazı yazmıştım) da bebeklere vermek için çok besleyici ve uygun fiyatlı tercihler, mevsiminde gönül rahatlığıyla verebilirsiniz. Palamut da tercih ettiğim bir balık. Paketli ton balığından bahsetmiyorum bile, paketli her şey gibi evde olmaması en doğrusu, çok yüksek civa barındırdığı söyleniyor. Bir de çocuklarımız ilerde lüferin keyfini çıkarabilsin diye bu balığın küçükleri olan Çinekop, Sarıkanat tercih etmiyoruz. Lüfer ise dip balığı ve bebekler için en uygun tercih değil ama bana göre en lezzetli deniz balıklarından biri, o yüzden denk gelince Sarp'a yediriyorum.
Peki bebeklere balık verme söz konusu olduğunda ilk akla gelenlerden biri olan somon söylendiği kadar faydalı mı? Marketlerde ve balıkçılarda yerli somon ve Norveç somonu bulunuyor. Yerli somonlar Karadeniz'deki tesislerde kafeslerde yetiştiriliyor, nasıl yemlerle beslendiklerine dair bilgimiz yok. Bilgimiz olsaydı da pek iç açıcı olacağını sanmıyorum. Norveç somonları yetiştirme balıklar ama standart daha yüksek deniyor, alırken tercih etmemiz öneriliyor. Yine de ne şartlarda yetiştirildiklerini, nasıl beslendiklerini bilme şansımız var mı? Peki durum böyleyken neden somonun çok faydalı olduğu söyleniyor? Çünkü aslında bizim hiç göremediğimiz, denizlerde özgürce gezen vahşi somonlar var ve asıl faydalı olanlar onlar. Bu türü bulmak oldukça zor ve bulmayı başarırsak da fiyatı çok yüksek. Omega-3 deposu olan ve bulabildiğimiz anda kaçırmamamız gereken somon işte bu vahşi olan. Ve işte sürpriz geliyor: Hamsi, İstavrit ve Sardalya'da neredeyse bu vahşi somonla aynı miktarda Omega-3 var!
Sonuç olarak Türkiye'de birçok deniz balığına erişebiliyoruz ve böyle bir şansımız varken bence somona ve yetiştirme balıklara hiç de ihtiyacımız yok. Her şeyin doğalı güzel ve sağlıklı :)